Devenin Yaşı Dişlerinden Nasıl Anlaşılır?
Develer Nerede Yaşarlar?
Develer, özellikle Afrika ve Asya’da bulunur ve kısıtlı yem ve su kaynaklarına sahip kurak bölgelerde yaşayabilmeleriyle tanınır. Tek hörgüçlü türler yaygınken, soğuk ve kurak kuzey bölgelerinde iki hörgüçlü türler de görülebilir. Bu hayvanlar, et, süt, yün, nakliye ve diğer işlerde kullanılırken, gübreleri de yangın yakıtı olarak değerlendirilir. Develer, çöl ortamında yaşamsal öneme sahip kaynaklar sunarlar.
Develerin bakımı ucuzdur çünkü diğer hayvanların yiyemediği dikenli çalılar gibi yemlerle beslenebilirler. İyi beslenirler ve iyi muhafaza edilirlerse pek çok hastalığa yakalanmazlar.
Develer Ne Amaçla Kullanılırlar?
Develer binicilik, taşıma ve tarım işlerinde kullanılır. Bazı bölgelerde, zayıf yemlerden diğer süt hayvanlarına göre daha fazla süt üretebildikleri için sütleri için tutulurlar. Deve eti yenir ve liflerinden (yün ve kıl) yararlanılır. Günümüzde bazı bölgelerde el sanatlarında deve kemiği kullanılmaktadır.
Devenin Yaşı Dişlerinden Nasıl Anlaşılır?
Bir deveyi yaşlandırmak basit bir iş değildir. Develerin yaşı 7 yaşına kadar tahmin edilebilirler.
Devenin 22 süt dişi ve 34 kalıcı dişi vardır. Üst çenede iki ön dişin bulunması diğer geviş getiren hayvanlardan farklıdır. Develerin ayrıca hem üst hem de alt çenelerinde, yiyecek olarak odunsu bitkileri ezmek için kullanılan bir çift köpek dişleri bulunur.
Daimi yanak dişlerinin ilk çifti diğer dişlerden ayrı ve koyu renklidir.
Devenin Süt Dişlerinin Sayısı ve Çenedeki Yerleşimi
Devenin şu şekilde düzenlenmiş 22 süt dişi vardır:
| Çenesi | Açıklama | Diş Sayısı |
|---|---|---|
|
Üst Çene |
Her iki tarafta birer ön diş |
2 Adet |
|
Her iki tarafta bir köpek dişi |
2 Adet |
|
|
Her iki tarafta 3 yanak dişi |
6 Adet |
|
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 3 ön diş |
6 Adet |
|
Her iki tarafta bir köpek dişi |
2 Adet |
|
|
Her iki tarafta 2 yanak dişi |
4 Adet |
|
|
TOPLAM |
22 Adet |
|
Devenin Yaşına Göre Süt Dişleri
Devenin süt dişlerinden yaşının tespiti:
| Yaşı | Çenesi | Açıklama | Görsel | |
|---|---|---|---|---|
|
Yeni Doğan Deve |
Her İki Çene |
Diş Yok |
1 Nolu Resim |
|
|
1 Aylık Deve |
Üst Çene |
Her iki tarafta 3 yanak dişi |
2 Nolu Resim |
|
|
Alt Çene |
Her iki tarafta birer yanak dişi 2 ön diş |
|||
|
2 Aylık Deve |
Üst Çene |
1 köpek dişi, her iki tarafta 3 yanak dişi |
3 Nolu Resim |
|
|
Alt Çene |
3 ön diş, 1 köpek dişi, her iki tarafta 2 yanak dişi |
|||
|
6 Aylık Deve |
Üst Çene |
1 ön, 1 köpek, her iki tarafta 3 yanak dişi |
4 Nolu Resim |
|
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 3 ön, 1 köpek, 2 yanak dişi |
|||
Devenin Kalıcı Dişlerinin Sayısı ve Çenedeki Yerleşimi
34 adet kalıcı diş bulunmaktadır. Bunlar süt dişlerinden daha büyüktür ve şu şekilde sıralanmıştır:
| Çenesi | Açıklama | Diş Sayısı |
|---|---|---|
|
Üst Çene |
Her iki tarafta birer ön diş |
2 Adet |
|
Her iki tarafta 1 köpek dişi |
2 Adet |
|
|
Her iki tarafta 6 yanak dişi |
12 Adet |
|
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 3 ön diş |
6 Adet |
|
Her iki tarafta 1 köpek dişi |
2 Adet |
|
|
Her iki tarafta 5 yanak dişi |
10 Adet |
|
|
TOPLAM |
34 Adet |
|
Devenin Yaşına Göre Kalıcı Dişleri
Develerin 1 yaşından sonra dişlerinden yaş tespiti:
| Yaşı | Çenesi | Açıklama |
|---|---|---|
|
1 Yaşındaki Deve |
Üst Çene |
Her iki tarafta 4 yanak dişi |
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 3 yanak dişi |
|
|
2,5 Yaşındaki Deve |
Üst Çene |
Her iki tarafta 4 ila 5 yanak dişi |
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 3 ila 4 yanak dişi |
|
|
3 Yaşındaki Deve |
Üst Çene |
Her iki tarafta 5 yanak dişi |
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 4 yanak dişi |
|
|
4,5 Yaşındaki Deve |
İlk kalıcı ön dişler görünüyor |
|
|
5 Yaşındaki Deve |
Süt yanak dişlerinin yerini kalıcı dişler aldı, Her iki tarafta 2’şer adet değiştirildi (üst çenenin, alt çenenin her iki tarafında 1’er adet) |
|
|
5,5 Yaşındaki Deve |
Üst Çene |
Her iki tarafta 6 yanak dişi |
|
Alt Çene |
Her iki tarafta 5 yanak dişi |
|
|
6 Yaşındaki Deve |
Üst Çene |
Her iki tarafta 1 ön diş ve kalıcı köpek dişleri |
|
Alt Çene |
Kalıcı Köpek Dişleri |
|
|
7 Yaşındaki Deve |
Tüm kalıcı dişler çıkar. Her iki çenedeki ilk yanak dişleri siyahtır |
|
Köpek dişleri 6 yaşında ortaya çıkar ve 7 yaşında çok büyüktür. Üst çenedeki bu dişler 4 santimetre uzunluğunda olabiliyor. Alttakiler bazı deve sahipleri tarafından kesilebilir. Develer 40 yaşına kadar yaşayabilirler ancak 15 yaşından itibaren ön dişlerinin aşınıp yayılmaya başlaması nedeniyle sert yemlerle beslenmede zorluk yaşarlar.
Kaynak: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) - https://www.fao.org/3/T0690E/t0690e09.htm